میومکتومی یا برداشتن فیبروم رحم، یک روش جراحی برای برداشتن فیبروم‌های رحمی است، بدون آنکه نیازی به برداشتن کامل رحم باشد. میوم‌ها یا فیبروم‌های رحمی، تومورهای خوش‌خیم عضلانی هستند که در دیواره رحم رشد می‌کنند. فیبروم‌ها در مواردی می‌توانند مانع باروری شوند. این روش به زنانی که آرزوی بچه‌دار شدن دارند، امکان حفظ رحم و باروری آینده را می‌دهد. میومکتومی می‌تواند از طریق برش‌های باز شکمی، لاپاراسکوپی یا هیستروسکوپی انجام شود. انتخاب روش مناسب بستگی به موقعیت، تعداد و اندازه فیبروم‌ها دارد.
میومکتومی یا برداشتن فیبروم رحم چیست؟
میومکتومی یک روش جراحی برای برداشتن تومورهای خوش‌خیم رحمی موسوم به فیبروم است. این روش در صورتی توصیه می‌شود که فیبروم‌ها باعث بروز علائمی مانند درد لگنی، خونریزی نامنظم، پریودهای شدید یا مشکلات ادراری شوند. هدف اصلی میومکتومی رفع علائم ناشی از فیبروم‌ها و بهبود کیفیت زندگی بیمار است. پس از انجام این جراحی، عوارضی چون خونریزی رحمی، درد شکمی و فشار لگنی معمولاً کاهش می‌یابد.
میومکتومی چگونه انجام می‌شود؟
میومکتومی یک جراحی سرپایی است که تحت بیهوشی کامل انجام می‌شود. در این روش، جراح ابتدا چند برش کوچک در ناحیه شکم و نزدیک ناف ایجاد می‌کند. سپس یک دوربین ویدیویی و ابزارهای جراحی ویژه را از طریق این برش‌ها وارد محوطه شکمی می‌نماید. پس از شناسایی دقیق محل فیبروم‌ها در رحم، جراح یک برش کوچک در دیواره رحم ایجاد می‌کند و فیبروم‌ها را با دقت از بافت رحم جدا و خارج می‌سازد.
پس از برداشتن تمامی فیبروم‌ها، جراح برش ایجاد شده در رحم را با بخیه‌های ویژه ترمیم می‌نماید. فیبروم‌های برداشته شده در یک کیسه مخصوص قرار گرفته و از طریق یکی از برش‌های شکمی به بیرون منتقل می‌شوند.
میومکتومی برای چه کسانی مناسب است؟
جراحی میومکتومی یا برداشتن فیبروم رحم، برای زنانی که دچار فیبروم رحم همراه با علائم ناراحت کننده هستند و همچنین برای زنانی که قصد بارداری دارند، مناسب است. فیبروم‌های رحمی در بسیاری از موارد بدون علامت می‌باشند و نیازی به درمان ندارند. اما در صورتی که فیبروم‌ها باعث بروز علائم زیر شوند، احتمالا جراحی میومکتومی توصیه خواهد شد:
1. خونریزی‌های قاعدگی طولانی، شدید و غیرمنظم
2. درد و گرفتگی عضلات لگنی و شکمی
3. کم خونی ناشی از خونریزی شدید
4. دردهای مزمن در ناحیه لگن، شکم یا کمر
5. درد هنگام رابطه جنسی
6. مشکلات ادراری مانند تکرر ادرار یا احساس ناکامل خالی شدن مثانه
7. یبوست مزمن یا درد هنگام دفع
8. سقط جنین مکرر
9. مشکلات ناباروری
10. بزرگ شدن غیرطبیعی رحم و برآمدگی شکم
دلایل انجام میومکتومی چیست؟
جراحی میومکتومی زمانی توصیه می‌شود که فیبروم‌های رحمی باعث ایجاد علائم آزاردهنده و تداخل با کیفیت زندگی فرد شوند. این جراحی نسبت به هیسترکتومی (برداشتن کامل رحم) مزایای زیر را دارد:
1. حفظ رحم و عدم آسیب به آن
2. امکان باروری مجدد پس از جراحی
3. افزایش شانس باروری در زنانی که دچار ناباروری ناشی از فیبروم بوده‌اند
4. کاهش یا رفع دردهای لگنی و قاعدگی شدید
5. از بین رفتن سایر عوارض ناشی از فیبروم‌ها مانند خونریزی، مشکلات ادراری و یبوست
انواع میومکتومی
میومکتومی روش‌های متفاوتی دارد که بر اساس محل و اندازه فیبروم‌ها و همچنین شرایط بیمار، توسط پزشک انتخاب می‌شوند:
جراحی میومکتومی شکمی
در این روش با ایجاد یک برش بزرگ افقی یا عمودی در شکم، به رحم دسترسی پیدا می‌کنند. فیبروم‌ها برداشته شده و رحم و ناحیه برش بخیه می‌شوند. این روش برای فیبروم‌های بزرگ یا متعدد کاربرد دارد اما دوره نقاهت طولانی‌تری را در پی دارد.
میومکتومی لاپاراسکوپی
در این روش از طریق 3-4 برش کوچک در شکم، ابزار لازم وارد شده و فیبروم‌ها برداشته می‌شوند. دوره بهبودی در این روش نسبتاً کوتاه‌تر است.
بیشتر بدانید: جراحی لاپاراسکوپی فیبروم در کرمان
جراحی میومکتومی هیستروسکوپی
در این روش بدون نیاز به برش جراحی، از طریق گردن رحم و با استفاده از یک رزکتوسکوپ ویژه، به فیبروم‌های داخل رحمی دسترسی پیدا می‌کنند و آنها را برمی‌دارند.
میومکتومی رباتیک
میومکتومی رباتیک یک روش پیشرفته جراحی است که در آن، جراح با کمک یک ربات جراحی کنترل از راه دور، عمل میومکتومی را انجام می‌دهد. این روش مزایای زیر را دارد:
1. نمایش تصویر سه‌بعدی و بزرگ‌نمایی شده از محل جراحی برای جراح
2. دقت و کنترل حرکات بیشتر ابزارهای جراحی توسط ربات
3. انعطاف‌پذیری و آزادی عمل بالاتر ابزارها برای دسترسی به نقاط دشوار
4. کاهش خستگی جراح در عمل‌های طولانی
عوارض جراحی میومکتومی
جراحی میومکتومی همانند هر عمل جراحی دیگری، خطراتی را به همراه دارد که عبارت‌اند از:
1. عفونت ناحیه رحم، لوله‌های رحمی یا تخمدان‌ها که می‌تواند در اثر ورود میکروب‌ها در حین جراحی رخ دهد.
2. در موارد نادر، تشکیل بافت جوشگاهی یا اسکار در محل برش‌های جراحی ممکن است منجر به مسدود شدن لوله‌های رحمی و ناباروری گردد.
3. انسداد روده یا آسیب به مثانه در اثر برش‌های جراحی از عوارض بسیار نادر است.
4. در زمان بارداری بعدی، امکان بازشدن محل بخیه‌های رحم وجود دارد که می‌تواند خطرناک باشد.
5. در مواردی مانند خونریزی شدید و غیرقابل کنترل در حین جراحی، ممکن است پزشک ناچار به برداشتن کامل رحم (هیسترکتومی) شود.
اقدامات قبل از جراحی برداشتن فیبروم
قبل از انجام جراحی میومکتومی، پزشکان معمولاً درمان هورمونی با داروی لوپرولاید (Lupron) را برای بیمار در نظر می‌گیرند. این درمان حدود 6 ماه قبل از جراحی شروع شده و دارای مزایای زیر است:
1. لوپرولاید با مهار ترشح هورمون‌های جنسی مانند استروژن و پروژسترون، باعث کوچک شدن تدریجی فیبروم‌های رحمی می‌گردد.
2. این دارو موجب توقف موقت خونریزی‌های قاعدگی در طول مدت مصرف می‌شود که برای بیماران دچار خونریزی‌های شدید قاعدگی مفید است.
3. کوچک شدن فیبروم‌ها، احتمال نیاز به برداشتن رحم در حین جراحی را کاهش می‌دهد.
4. دریافت پیش‌درمانی با لوپرولاید باعث کاهش خونریزی و مدت زمان عمل جراحی میومکتومی می‌گردد.
بیشتر بدانید: مراقبت های بعد از جراحی میومکتومی
نتیجه گیری
میومکتومی یک گزینه درمانی مناسب و حفظ کننده توانایی باروری برای زنانی است که دچار فیبروم‌های رحمی علامت‌دار هستند. این روش جراحی با حذف فیبروم‌های مزاحم، موجب رفع عوارض ناشی از آنها مانند خونریزی‌های غیرطبیعی، دردهای لگنی و مشکلات ادراری می‌گردد. همچنین به دلیل حفظ رحم، میومکتومی امکان بارداری مجدد را برای زنان فراهم می‌آورد. البته انتخاب نهایی روش جراحی بر عهده پزشک و با توجه به شرایط بیمار صورت می‌گیرد. رعایت دستورات پزشک در دوران نقاهت نیز برای کاهش عوارض و بهبودی کامل ضروری است.
سوالات متداول میومکتومی
1. دوره نقاهت میومکتومی چقدر است؟
زمان نقاهت بسته به روش انجام جراحی متفاوت است. معمولا برای لاپاراتومی 4-6 هفته و برای روش‌های لاپاراسکوپی و رباتیک 2-4 هفته طول می‌کشد.
2. میومکتومی دردناک است؟
مانند هر جراحی، میومکتومی نیز همراه با درد و ناراحتی در دوره نقاهت است اما با مصرف مسکن‌ها این درد قابل تحمل خواهد بود.
3. آیا میومکتومی باعث یائسگی زودرس می‌شود؟
خیر، میومکتومی روی رحم انجام می‌شود و تاثیری بر تخمدان‌ها و ورود به یائسگی ندارد.