زایمان سزارین چگونه است؟ این سوالی است که زوجین تا پیش از تولد و صحبت متخصص زنان در مورد آن شاید مطالعه ای نداشته اند. البته پیش زمینه در این مورد را همه دارند و همه می دانند در زایمان سزارین، نوزاد به واسطه جراحی و برش شکم مادر، متولد می شود. زمانی که زایمان طبیعی امکان پذیر نباشد و یا جان مادر و نوزاد در خطر باشد، زایمان سزارین به مادر توصیه می شود. در این مطلب می خواهیم آنچه که شما در این مورد نمی دانید و می تواند اطلاعات شما را کامل تر کند بیان کنیم. از بیانات خانم دکتر فرشته عباسلو بهترین متخصص زنان در کرمان در دل این مطلب استفاده خواهیم کرد.
چه زمانی زایمان سزارین تجویز می شود؟
زایمان سزارین به افرادی که دارای شرایط پزشکی خاصی هستند، پیشنهاد می شود. بسیاری از خانم ها هم به دلیل ترس از زایمان طبیعی و درد آن به زایمان سزارین روی می آورند. در این بخش می خواهیم مشکلاتی که منجر به انجام این زایمان می شوند را بررسی کنیم.
بزرگ بودن سر یا بدن جنین
زمانی که سر و یا بدن نوزاد به قدری بزرگ باشد که نتواند هنگام زایمان طبیعی از لگن مادر عبور کند، زایمان طبیعی خطرناک خواهد بود. معمولاً نوزادانی با اندازه متوسط و کوچک می توانند زایمان طبیعی داشته باشند.
سابقه زایمان سزارین در گذشته
شاید کم و بیش نسبت به این موضوع آشنایی داشته باشید. در زایمان سزارین یک برش روی رحم مادر ایجاد می شود و از این طریق نوزاد را خارج می کنند. اگر بخواهید با وجود بخیه در آینده زایمان طبیعی داشته باشید، احتمال پارگی رحم وجود دارد. خانم هایی که یک بار سزارین انجام می دهند، برای بارداری های بعد فقط باید زایمان سزارین انجام دهند.
بارداری چند قلو
یکی از دلایل زایمان سزارین داشتن بارداری چندقلویی است. بسیاری از مادران با توجه به وضعیت جسمی که دارند، نمی توانند زایمان طبیعی داشته باشند. بنابراین برای آنها زایمان به روش سزارین توصیه می شود تا اتفاقی برای مادر و جنین نیفتد.
جفت سرراهی
یکی از مهمترین دلایل انجام این زایمان، قرار گرفتن جفت در قسمت پایین رحم است. این موضوع باعث می شود جنین نتواند از رحم خارج شود. به این ترتیب بهترین گزینه سزارین خواهد بود.
موقعیت قرار گرفتن نوزاد
قرار گرفتن نوزاد به صورت افقی و به پهلو در رحم، امکان انجام زایمان طبیعی را از بین ببرد. با این حساب و بر حسب موقعیت جنین را می توان با سزارین متولد کرد. همچنین اگر پای جنین به سمت انتها رحم باشد و یا به قولی جنین با پا آمده باشد، می بایست سزارین انجام شود.
شرایط جسمی مادر
مهمترین دلیلی که نشان می دهد مادر باید زایمان سزارین داشته باشد، وضعیت جسمی او است. ممکن است مادر مشکلات قلبی، زگیل تناسلی، فیبروم، شکستگی لگن و با ناهنجاری مادرزادی داشته باشد.
موارد دیگر
عدم پیشرفت وضعیت جنین و مادر برای زایمان طبیعی
فشار به بند ناف
افتادگی بند ناف
پیچ خوردن بند ناف دور گردن جنین
جدا شدن جفت
مشکلات جنین مانند ضربان قلب نامنظم
مراحل زایمان سزارین
اولین مرحله بیهوشی و یا بی حسی است که در اکثر زایمان های سزارین از بی حسی اپیدورال استفاده می شود. پس از آن شکم با مواد ضدعفونی تمیز می شود و پارچه استریل در اطراف محل برش، روی پاها و سینه مادر قرار داده می شود. یک پرده استریل نیز میان سر و پایین تنه مادر قرار داده می شود تا شرایط جراحی مادر را مضطرب نکند.
ماسک اکسیژن روی دهان و بینی مادر قرار داده می شود تا در حین مراحل جراحی اکسیژن رسانی به نوزاد هم افزایش یابد. متخصص زنان جراحی را با ایجاد برشی روی دیواره شکم، آغاز می کند. این برش ممکن است افقی و یا عمودی باشد. سپس برش دیگری در دیواره رحم ایجاد می کند. نوزاد را از طریق این برش خارج می کنند. پس از بریدن بند ناف، جفت هم خارج می شود و برش های رحم و شکم با بخیه بسته می شوند.
در صورتی که تحت بیهوشی عمومی نباشید پس از خارج کردن نوزاد می توانید او را ببینید. زایمان سزارین برنامه ریزی شده چیزی حدود 45 دقیقه طول می کشد. این در حالی است که زایمان سزارین اورژانسی تنها در طی چند دقیقه انجام می شود.
اقدامات پیش از زایمان سزارین در اتاق عمل
بیهوشی بر حس وضعیت مادر
تراشیدن موهای روی شکم و نواحی که برش ایجاد خواهد شد.
قرار دادن سوند برای ادرار
اتصال به دستگاه مانیتورینگ قلب و فشار خون
اتصال آنژیوکت به دست مادر برای تزریق دارو و مایعات
در صورتی که زایمان سزارین به صورت اورژانسی انجام شود، ممکن است زمان کافی برای انجام برخی از اقدامات نباشد. بنابراین با یک بی حسی از ناحیه لگن به پایین، زایمان انجام خواهد شد. مادر هوشیار خواهد بود و دردی را احساس نخواهد کرد.
مراقبت های پس از زایمان سزارین
معمولاً در این جراحی از بخیه های جذبی استفاده می شود و احتیاجی به کشیدن بخیه نمی باشد. در مواردی که بخیه ها غیر جذبی هستند، پس از یک هفته می بایست برای کشیدن بخیه ها به پزشک مراجعه کنید.
تا چند روز در ناحیه شکم ممکن است احساس درد داشته باشید، جهت کنترل درد مسکن های قوی برای شما تجویز می شود.
پس از زایمان سزارین به 2 تا 3 روز بستری در بیمارستان نیاز دارید و بعد از آن می توانید به منزل بازگردید. جهت انجام فعالیت های روزانه و مراقبت از نوزاد باید یک همراه داشته باشید.
بهبودی کامل پس از سزارین بین 4 تا 6 هفته ممکن است طول بکشد. در این دوره از انجام فعالیت هایی مانند ورزش، بلند کردن اجسام سنگین، زور زدن و یا سایر فعالیت های سنگین پرهیز کنید. همچنین در این مدت از رابطه جنسی نیز باید پرهیز کنید.
تا 6 هفته ممکن است خونریزی، گرفتگی و یا احساس درد در ناحیه برش داشته باشید که به مرور بهتر می شود.
عوارض زایمان سزارین
عفونت
خونریزی
تشکیل لخته خون
آسیب به مثانه یا روده
ضعیف شدن دیواره رحم به دلیل برش
امکان ناهنجاری جفت در بارداری های بعدی
عوارض بیهوشی
آسیب به جنین
طولانی شدن دوران بهبودی پس از زایمان
درد مزمن لگن
احتمال ایجاد مشکلات تنفسی برای نوزاد
کلام پایانی از زایمان سزارین
زایمان سزارین یکی از روش های متولد کردن نوزاد با کمترین میزان عوارض است. این زایمان می تواند به دلایل مختلفی که جان مادر و یا نوزاد را تهدید می کنند، انجام شود. برای اطمینان از سلامتی خود می بایست به طور مرتب به متخصص زنان مراجعه داشته باشید. با مراجعات مکرر مادر می تواند از سلامتی خود و جنین و وضعیت زایمان اطمینان حاصل کند.