زایمان زودرس یکی از مشکلاتی است که اغلب بانوان باردار را با نگرانی مواجه می‌کند و همانطور که از نامش مشخص است، زودتر از موعد رخ می‌دهد. این نوع زایمان معمولا قبل از هفته 37 بارداری اتفاق می‌افتد و گاهی عوارضی مرتبط با رشد ذهنی نوزاد را به همراه دارد.
زایمان زودرس چیست؟
زایمان طبیعی بانوان در هفته 40 ام بارداری انجام می‌شود اما زایمان زودرس به معنی شروع زایمان قبل از هفته 37 بارداری است. زایمان زودرس یکی از مسائل جدی و خطرناک برای خانم های باردار است زیرا نوزادانی که پیش از هفته 37 به دنیا می‌آیند، به دلیل عدم کامل شدن چرخه تنفسی و رشد، اغلب با مشکلات سلامتی مواجه هستند.
علائم زایمان زودرس
علائم زایمان زودرس را برای شما بازگو می‌کنیم تا با آن ها آشنایی داشته باشید.
• دردهای شکمی به صورت متناوب و متعدد در ناحیه تناسلی و پایین شکم احساس می‌شود.
• مایعات و ترشحات دارای رنگ یا لکه‌های خون از واژن خارج می‌شود.
• کاهش حرکات جنین به طور ناگهانی و یا افزایش این حرکات به صورت غیر عادی
• دردهایی مشابه دردهای قاعدگی که در منطقه کمر و لگن احساس می‌شود.
در ادامه لازم به ذکر است، تمام خانم هایی که علائم زایمان زودرس را تجربه می‌کنند ، دلیل بر این نیست که حتما زایمانی زودتر از موعد را تجربه کنند زیرا برخی بانوان با مشاهده کوچکترین نشانه از زایمان زودرس تحت نظر دکتر زنان قرار می‌گیرند.
دلایل زایمان زودرس
عوامل مختلفی در مادران باردار باعث زایمان زودرس می‌شود و به همین دلیل باید هر چه سریعتر تحت نظر بهترین متخصص زنان در کرمان قرار بگیرید تا عامل پیدایش مشکل نیز برطرف شود که خطری سلامتی جنین را تحت تاثیر قرار ندهد.
• التهاب رحم
• نارسایی رحمی
• دیابت بارداری
• فعالیت بیش از حد فیزیکی
• سابقه سقط ناخواسته
• کمبود کلسیم در رحم
• عفونت ادراری و عفونت واژن یا لگن
• عفونت آمنیون (مایع محافظ جنین داخل رحم)
• سابقه زایمان زودرس در بارداری های قبلی
• مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی
• استرس شدید و اضطراب ناگهانی
• فشار خون بالا در دوران بارداری (پره‌اکلامپسی)
• بیماری‌های قلبی، کلیوی، تنفسی و عفونی
• پیدایش مشکلات ساختاری رحم و گردنه رحم
تشخیص زایمان زودرس
ابتدا دکتر زنان اطلاعات دقیقی درباره نوع و شدت علائم، زمان شروع و تغییرات ملاحظه شده اخذ می‌کند تا بتواند به بررسی بهتر شرایط بپردازد. سپس با انجام معاینه بالینی، اندازه گیری رحم، بررسی وضعیت گردش خون و مانیتورینگ حالت جنین و اندازه‌گیری طول گردن رحم، وضعیت زایمان و زمان زایمان را بررسی می‌کند.
همچنین با استفاده از دستگاه‌های مانیتورینگ قلب جنین (NST)، فشارسنجی رحم و سایر فناوری‌های مشابه، پزشک وضعیت جنین را مورد بررسی قرار می‌دهد تا تشخیص درست انجام شود.
رایج‌ترین انواع زایمان زودرس
برخی افراد هیچ اطلاعی ندارند که زایمان زودرس شامل انواع مختلفی است و به همین دلیل توصیه می‌شود تا در زمان شروع علائم سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.
• زایمان زودرس طبیعی: در این حالت، رحم به طور غیرمنتظره و قبل از وقت مقرر شروع به انقباض می‌کند و باعث آغاز زایمان زودرس می‌شود. علت دقیق آغاز این نوع زایمان زودرس هنوز مشخص نیست، اما عواملی مانند التهاب رحم، استرس، عفونت‌های ادراری، فشار خون بالا و تنش در رحم می‌توانند نقش داشته باشند.
• زایمان زودرس با پاره شدن کیسه آب: در این حالت، کیسه آب که مایع طبیعی است که جنین را درون رحم پوشش می‌دهد، قبل از وقت مقرر پاره می‌شود و زایمان زودرس شروع خواهد شد. علل PPROM شامل عفونت، ضعف عضلات رحم، تنش در رحم، فشار خون بالا و سابقه PPROM در بارداری‌های قبلی باشد.
• زایمان زودرس ناشی از بیماری های مادر: برخی عوامل مادری منجر به زایمان زودرس می‌شوند. عفونت‌های مادر مثل عفونت ادراری یا عفونت رحم در دوران بارداری و بیماری‌های مزمن مادری مانند دیابت، فشار خون بالا، کم خونی و اضافه وزن منجر به این نوع زایمان می‌شود.
• زایمان زودرس ناشی از عوامل جنینی: در برخی موارد، وجود عیب‌های تشکیلی جنین، عفونت‌های جنینی یا تنگی رحم باعث شروع زایمان زودرس خواهد شد.
بیشتر بدانید: زایمان سزارین
اگر بچه هفته ۳۵ به دنیا بیاید چه می‌شود؟
اگر یک نوزاد در هفته ۳۵ بارداری به دنیا بیاید، به عنوان یک نوزاد زودرس یا حتی نارس محسوب می‌شود. برخی از آن ها به طور طبیعی و بدون مشکلات جدی سیستم تنفسی خود را تکمیل می‌کنند. با این حال، برخی دیگر از نوزادان با تولد در این هفته نیازمند مراقبت و درمان ویژه خواهند بود.
در صورت تولد نوزاد در هفته ۳۵ بارداری، احتمالاً به بخش مراقبت ویژه نوزادان (NICU) منتقل می‌شود. در این بخش، نوزاد تحت نظر پزشکان و پرستاران متخصص قرار می‌گیرد و مراقبت‌های لازم برای حفظ و بهبود وضعیتش انجام می‌شود.
عوارض زایمان زودرس
• مشکلات تنفسی: نوزادان زودرس دچار مشکلات تنفسی می‌شوند زیرا سیستم تنفسی آنها هنوز کاملاً تکامل نیافته است.
• مشکلات مغزی: نوزادان زودرس با احتمال بیشتری به مشکلات مغزی مانند کم خونی ، سکته مغزی و نقص عملکرد مغزی مواجه هستند.
• مشکلات قلبی و عروقی: برخی از نوزادان که زودتر از موعد متولد می‌شوند، دچار مشکلات قلبی و عروقی خواهند شد.
• مشکلات عفونتی: به علت سیستم ایمنی ضعیف، در معرض خطر عفونت های مختلف قرار می‌گیرند.
• مشکلات تغذیه‌ای: این نوزادان دچار مشکلات تغذیه‌ای و کمبود وزن، کاهش رشد و مشکلات گوارشی می‌شوند.
جلوگیری از زایمان زودرس
برخی روش ها و مراقبت های توصیه شده توسط پزشک مانع از زایمان زودرس در مادران می‌شود. البته باید بیان کرد که این نوع زایمان به طور صد در صد قابل پیشگیری نیست و اگر موعد آن رسیده باشد، هیچ کاری از دست شما بر نمی‌آید. به طور کلی هر خانم باردار باید از سلامت خود در بارداری مراقبت کند و استراحت کافی داشته باشد. همچنین باید مراجعه منظم به دکتر زنان خود داشته و تست های لازم را به موقع انجام دهند.
سعی کنید در هفته های پایانی بارداری خود از عوامل تنش زا دوری کنید و به هیچ عنوان سیگار و یا مواد مخدر استفاده نکنید. همچنین از انجام فعالیت های سنگین خودداری کنید
درمان های نوزاد زودرس
نوزادانی که زودتر از موعد متولد شده اند را در بخش مراقبت های ویژه نوزادان نگهداری می‌کنند و مواد مغذی لازم و حیاتی را از طریق ورید به بدن وارد می‌کنند. میزان اکسیژن و ضربان قلب نوزاد را به طور مداوم بررسی کرده و درون دستگاه مخصوص این موارد را در حالت ثابت نگه می‌دارند. اگر ریه نوزاد رشد نکرده باشد از طریق ونتیلاتور درون ریه نوزاد هوا وارد می‌کنند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
مادران باردار زمانی که در هفته های پایانی بارداری و قبل از هفته سی و هفتم علائم زایمان را تجربه می‌کنند باید بدون از دست دادن زمان به بهترین متخصص زنان و زایمان مراجعه داشته باشند و تحت نظر قرار بگیرند.